Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz: dyplomatyka i łowy”

Wczesnym rankiem myśliwi wyjeżdżają do puszczy. Tadeusz, który zaspał i został obudzony przez widzianą już młodą dziewczynę, pędzi konno na miejsce spotkania obławników. Jest to odcinek drogi między dwiema karczmami, starą i nową. Obie prowadzi Jankiel, brodaty Żyd, cieszący się szacunkiem całej okolicy.

Właśnie w starej karczmie szlachta zaściankowa i chłopi skupiają się wokół księdza Robaka, który częstuje wszystkich tabaką z Częstochowy. Tabakierka bernardyna posiada niewielkie malowidło przedstawiające Napoleona w otoczeniu wojska. Rozmowa zebranych schodzi na temat cesarza Francuzów, który rozgromił Prusaków i Anglików. Szlachta czeka, aż Napoleon przyjdzie bić Moskali, ale ksiądz uważa, że wcześniej należy „dom oczyścić z śmieci”. Słowa te brzmią zagadkowo, więc zebrani proszą o wyjaśnienie, ale ks. Robak ujrzawszy Tadeusza pędzącego konno w stronę puszczy, udaje się natychmiast za nim.

Czytaj więcej

Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz: umizgi”

Hrabia widzi powtórnie piękną dziewczynę, tym razem w sadzie Sopliców wśród domowego ptactwa i wiejskich dzieci. Jest rozczarowany, że jego tajemnicza nimfa pasie gęsi. Kieruje się w stronę lasu, gdzie widzi postacie snujące się jak duchy. Są to goście z Soplicowa zbierający grzyby. Wśród towarzystwa ekscentrycznością zachowań wybija się stateczny z pozoru Wojski Hreczecha. Zamiast grzybów jadalnych zbiera muchomory.
Telimena nie szuka grzybów. Udaje się na malowniczy wzgórek nad brzegiem strumienia, który nazwała „świątynią dumania”. Tu odnajduje ją Sędzia i powiadamia o planach ożenienia Tadeusza. Taka jest wola ojca Tadeusza, Jacka Soplicy, który za pośrednictwem księdza Robaka nakazuje ożenić Tadeusza z Zosią, wychowanką Telimeny. Zaskoczona Telimena zastanawia się, jak zachować dla siebie Tadeusz, który bardzo ją pociąga.

Czytaj więcej

Adam Mickiewicz - „Pan Tadeusz" ks.II."Zamek"

Rankiem goście udają się na polowanie na zające, które ma rozstrzygnąć spór Asesora z Rejentem. Tymczasem Hrabia, który spóźnił się na poranna zbiórkę myśliwych, zachwyca się widokiem zamku wyłaniającego się z porannej mgły. Hrabia z upodobaniem podziwia romantyczne widoki, lubi niezwykłe opowieści, nieoczekiwane przygody, więc z ciekawością słucha historii zamku, którą opowiada mu Gerwazy Rębajło, stary sługa Horeszków.

Opowieść sięga dawnych czasów – lat Konstytucji 3 Maja i Targowicy i wyjaśnia przyczynę nienawiści rodu Horeszków do Sopliców, wyjawia przyczyny konfliktu między Stolnikiem Horeszką a Jackiem Soplicą i okoliczności tragicznej śmierci Stolnika. A oto i wersja Gerwazego.

Czytaj więcej

Adam Mickiewicz - „Pan Tadeusz" ks.I .Gospodarstwo”

Pan Tadeusz przybywa do Soplicowa z wileńskich szkół letnim popołudniem 1811roku, po dziesięcioletniej nieobecności. Tadeusz to sierota – jego matka zmarła a ojciec przepadł bez wieści. Najbliższym jego krewnym był Sędzia Soplica, który chłopaka usynowił i opiekował się jego majątkiem.

Komnaty we dworze, stare sprzęty, zegar z kurantem, portrety, które znał od dziecka, wywołują jego wzruszenie. W dawnym swoim pokoju spotyka niespodziewanie śliczną, młoda dziewczynę, ale ta spłoszona ucieka na jego widok. Podczas rozmowy z zarządcą domu Wojskim Hreczechą, Tadeusz dowiaduje się, że w Soplicowie bawią goście: Podkomorzy z żoną i córkami, Asesor i Rejent. Mają oni rozstrzygnąć spór o zamek między stryjem Tadeusza, Sędzią Soplicą a Hrabią, ostatnim potomkiem rodu Horeszków „chociaż po kądzieli”. Właśnie Sędzia i całe towarzystwo powracają z lasu, Tadeusz jest przez wszystkich radośnie witany.

Wieczorem odbywa się wieczerza w zamku, który niegdyś należał do możnego rodu Horeszków, a obecnie jest przedmiotem sporu. W ogromnej sieni z wypukłym sklepieniem, gdzie widnieje herb Horeszków Półkozic, goście zasiadają do zastawionych stołów według ustalonego porządku – w zależności od wieku i piastowanego urzędu. Puste krzesło przy stole obok Tadeusza wzbudza jego ciekawość, młodzieniec popada w roztargnienie, nie usługuje damom, nie bierze udziału w rozmowie prowadzonej przez Podkomorzego, kwestarza bernardyna, księdza Robaka i rosyjskiego kapitana Rykowa na temat szlaku zwycięstw Napoleona i sławy oręża polskiego. Te wielkie wydarzenia polityczne budzą nadzieję w sercach szlachty na odzyskanie niepodległości.

Czytaj dalej

Dworek szlachecki

"Śród takich pól przed laty, nad brzegiem ruczaju,

Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju,

Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany;

Świeciły się z daleka pobielane ściany,

Tem bielsze, że odbite od ciemnej zieleni

Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni.

Dóm mieszkalny niewielki, lecz zewsząd chędogi,

I stodołę miał wielką, i przy niej trzy stogi

Użątku, co pod strzechą zmieścić się nie może;

Widać, że okolica obfita we zboże,

I widać z liczby kopic, co wzdłuż i wszerz smugów

Świecą gęsto jak gwiazdy, widać z liczby pługów

Orzących wcześnie łany ogromne ugoru,

Czarnoziemne, zapewne należne do dworu,

Uprawne dobrze na kształt ogrodowych grządek:

Że w tym domu dostatek mieszka i porządek.

Brama na wciąż otwarta przechodniom ogłasza,

Że gościnna i wszystkich w gościnę zaprasza."

"Pan Tadeusz." Gospodarstwo. ks.I

Czas akcji

Akcja rozgrywa się na Litwie, na nowogródczyźnie, w Soplicowie i okolicy i trwa 5 dni w lecie 1811 roku i przez 2 dni wiosenne 1812 roku.

Rok 1811:
1 dzień – przyjazd Tadeusza, wieczerza w zamku (księga I)
2 dzień – polowanie na zająca, opowieść Gerwazego o zamku, grzybobranie (księga II i III)
3 dzień – polowanie na niedźwiedzia, wieczerza w zamku, kłótnia (księga IV i V)
4 dzień – narada w zaścianku, zajazd na Soplicowo (księga VI, VII i VIII)
5 dzień – bitwa z Moskalami, śmierć Jacka, ucieczka młodzieży szlacheckiej do Księstwa Warszawskiego (księga IX, X)

Rok 1812:
1 dzień – przygotowania do uczty na cześć generałów polskich stacjonujących w Soplicowie i z okazji zaręczyn trzech par (księga XI)
2 dzień – ostatnia uczta staropolska (księga XI i XII)

Czytaj więcej

Krótko o genezie, czyli przyczynach i okolicznościach powstania „Pana Tadeusza"

Krótko o genezie, czyli przyczynach i okolicznościach powstania „Pana Tadeusza"

Dzieło Adama Mickiewicza wyrosło właściwie z rozczarowania do Wielkiej Emigracji, w której poeta chciał widzieć awangardę narodu walczącą o niepodległość Polski a zastał ją rozbitą i załamaną pobytem na obczyźnie. Zrozumiał wtedy, że jeśli nie ma się pod stopami ziemi ojczystej, trudno się zmobilizować do działania. Skazany na wieczną emigrację zapragnął być znowu w kraju, przenieść się poprzez karty utworu do „kraju lat dziecinnych", zamanifestować w ten sposób miłość do ojczyzny, dać upust swojej nostalgii, obudzić nadzieje pokładane w kampanii napoleońskiej, rozsławić zwyczaje i tradycje ziemiańskiego życia szlachty, pokazać piękno przyrody ojczystej i wskazać optymistyczną wizję przyszłych losów Polski.

Czytaj więcej